Thursday, June 7, 2007

Τζ.Ρουμί

Και στο Σουφισμό με οδήγησε με την ποίησή του. Κάποια μέρα έπεσε στα χέρια μου ένα μικρό βιβλίο, από τον ΡΟΥΜΙ, ονομάζετε “Ανοιχτό μυστικό”. Αυτοί οι στοίχοι μου έκαναν βαυή εντύπωση. Έιχανε θερμότητοι και σοφία μέσα τους. Πληροφορήθηκα τι άλλο υπάρχει από αυτόν τον συγγραφέα και συνάντησα μια πληθώρα συγγραμάτων. Τα προμήθεψα, τα διάβασα και μαγεύτηκα.
Πρέπει να πάω τώρα λίγο πίσο: Με την καθολική, αυστηρή διαπαιδαγώγηση που είχα, μου έκαναν τα θρησκευτηκά να βαρεθώ. Η διανοητική μου (ιστορικός ματεριαλισμός, Nietzsche) ανέλιξη εσύντεινε, πως δεν αρνήθηκε την ύπαρξη τούτων των πραγματών, αλλά δεν ήθελα να έχω σχέσεις με αυτά. Σκέφτιηκα, οτι και διάμεσου των ανθρωπικών ιδανικών θα έπρεπε να είναι δυνατόν να γίνω “καλός” άνθρωπος.
Πρόσκρουσα στην ιδέα του Σουφισμού, και ενημερώθηκα για αυτόν. Διάβασα πολύ. Είναι ο εσωτερικός, μυστικός δρόμος του Ισλάμ. Είδα, πως δεν υπάρχει άλλος δρόμος να ολοκληρωθώ, παρά να προσκολλώμαι, να γίνω διαφανής γιά το θέλημα του ΘΕΟΥ. Αποτυχαίνω συχνά, αποτυχαίνω στις περισσότερες περίπτωσεις. Έτσι μου μένουν μόνο η στεναρές μου προσπάθειες. Αλλά: “Δεν το φτάνω διά των προσπαθειών μου, και χωρίς προσπάθειες δεν το φτάνω επίσης”. Συχνά με ανακόπτουν και η πολλές ατέλειες, που μου έδωσε η δυτική μου ανατροφή, π.χ. Αυτή η αμφιβολία να εμπιστεύομαι σε έναν δάσκαλο. Παρόλο που ένοιωσα στο κορμί μου και πνεύμα μου πόσο θα μπορούσα να προωωρήσω, αν αφήσω την ηγεσία σε έναν γνωστόν. Και έτσι παραπλανιέμαι συχνά, χάνομαι στα παιχνίδια, που παίζει ο εαυτός μου με μένα. Αλλά: Πάντα προσπαθώ ξανά από την αρχή.“Το μεγαλύτερο μου ηρωικό κατόρθωμα δεν είναι να μην πέσει ποτέ , αλλά με εμψυχώνει ξανά, όταν πέφτω κάτω.

Εδώ μια περιγραφή του Σουφισμού από ένα λέξικο:
Τρεις βασικές ομάδες και αρκετές υποομάδες έχουν παραμείνει σαν αγώνας της φθοράς των αιώνων για να διαιωνίζουν τις αξιοσημείωτες εκδοχές της Ισλαμικής ορθοδοξίας.Οι τρεις μεγαλύτερες ομάδες είναι: Οι Σούννι (οι ορθόδοξοι Μουσουλμάνοι - αυτό το δόγμα επίσημα επικρατεί στους Έλληνες Μουσουλμάνους ), οι Σιίτες και οι Σούφι.Οι διαφορές δεν είναι σπουδαίες ή βασικές από εκείνες που διακρίνουν τις Χριστιανικές ή Εβραϊκές κοινωνίες.Ο όρος "Σούφι" (Ο Μυστικιστής) είναι παράγωγο της αραβικής λέξης "σουφ" που σημαίνει "μαλλί" και έχει χρησιμοποιηθεί στους μοναχούς και μυστικιστές οι οποίοι κάποια περίοδο στη ζωή τους, φόρεσαν τραχύ μάλλινο ρούχο κατάσαρκα. Η δραστηριότητα του Σούφι (Μυστικιστής) αναπτύχθηκε σαν μια αντίδραση εναντίον της ανιαρής πλούσιας ισλαμικής κοινωνίας. Η ιστορία της Σουφικής δραστηριότητας είναι σε μεγάλο βαθμό μια ιστορία ξεχωριστών Μυστικιστών, ακόμη και αν οι ίδιοι διαμοιράζονται έναν αριθμός από κοινά χαρακτηριστικά. Η δραστηριότητα χαρακτηρίζεται από ευσυνείδητη καθιερωμένη ιεροτελεστία από θεϊκούς κανόνες σαν δεδηλωμένους στο Κοράνι. Επιπρόσθετα, οι Σούφι αναγνωρίστηκαν με ευρεία κλίμακα ιεραποστολικής απασχόλησης σε ολόκληρο τον κόσμο, εκπαιδεύοντας τα πλήθη και εμβαθύνοντας τα πνευματικά ενδιαφέροντα των Μουσουλμάνων. Η επίδραση των Σούφι στη διαμόρφωση και ανάπτυξη της Ισλαμικής κοινωνικότητας, ειδικότερα στον τομέα της ισλαμικής ευλάβειας, είναι ανυπολόγιστη. Η επιδίωξη των Σούφι είναι το να αναζητήσουν την ένωση με το Θεό διαμέσου της έκστασης. Οι ίδιοι αναφέρουν δύο προϋποθέσεις: Διάβαση ("fana") από την ενσυνείδητη εμπειρία των πόθων και την επιθυμία να αναχαιτίσουν τις ενσυνείδητες σκέψεις και συνεπώς, τον ερχομό ("baqa") σε ένα ενσυνείδητο βαθμό από μια αδιάκοπη ένωση με το Θεό. Οι Σούφι τοποθετούν διακριτικά ανάμεσα στο "βαθμό" των κηρυγμένων σκοπών τους και στη "θέση" των τρόπων προς τις επιδιώξεις που αναζητούν. Ο διαμορφωτής προσδιορίζει τα θεϊκά δώρα τέτοια όπως ο διαλογισμός με το Θεό, ενατένηση του Θείου, ηρεμία μέσα στη Θεϊκή εμφάνιση, αγάπη, δέος, ελπίδα, και απόκτηση μεγάλης επιθυμίας για το Θεό. Στενή φιλική ατμόσφαιρα με το Θεό, βεβαιότητα από το Θεό και πλησίασμα του Θεού.Οι μετέπειτα παρουσιαζόμενες ιδιότητες είναι για την αφοσίωση "στην ατραπό" για να επέλθει μια κατάσταση ένωσης. Τέτοιες ιδιότητες συμπεριλαμβάνουν μεταμέλεια, απάρνηση, πενία, αποχή, καρτερία, ευδαιμονία, και εμπιστοσύνη στο Θεό. Ένας Σούφι Δάσκαλος ("Σέιχ") είναι ένας υποχρεωτικά αναπληρωτής της αναζήτησης του ατόμου για την ένωση με το Θεό. Ένας αρχάριος δεν μπορεί αρχίσει δίχως ένα Δάσκαλο για να του δείχνει το δρόμο. Ο Δάσκαλος, ο οποίος ασφαλώς σέβεται απόλυτα τους νόμους, συνεργάζεται με τον κάθε αναζητητή για να διέλθει τις θέσεις και να πετύχει ένα βαθμό γνώσεων της αμετάβλητης ένωσης με το Θεό. Έχοντας προοδεύσει σε αυτή την ύψιστη βαθμίδα, ο Δάσκαλος περιβάλλει το άτομο με τον μανδύα των Σούφι, σε αναγνώριση του επιτεύγματός του, δηλαδή ό,τι έχει γίνει ένα πλήρη έμπειρο μέλος της Σουφικής κοινωνίας. Αρχικά οι Σούφι ασκητικές ταξίδεψαν μακριά και εκτεταμένα μέσα στην Ισλαμική Αυτοκρατορία γνωστοποιώντας τις ιδρύσεις αδελφικών ταγμάτων που εστιαζόταν γύρω από τις διδασκαλίες του αρχηγού - θεμελιωτή. Οι θρησκευτικές αναταραχές πολλές φορές συνδυασμένες με τη θεμελίωση τέτοιων ταγμάτων ήταν ειδικά ισχυρές στη Μπάσρα του Ιράκ και μια απλή απεικόνιση που είναι περισσότερο από τυπική, είναι αυτή του Χασάν Αλ Μπασρί (642-728), ο οποίος εκτιμήθηκε από τους Σούφι σαν ένας από τους πρώτους οδηγούς-εκφραστές των δοξασιών τους. Ο πλέον γνωστός και πιθανά αρχαιότερος από όλους τους Σούφι, είναι ο Καντίρι, που ονομάστηκε αργότερα Αμπντ Αλ Κάντιρ Αλ Τζειλάνι (1077-1166), ένας γηγενής από το Ιράκ. Οι οπαδοί του είναι διασκορπισμένοι σε όλο τον Ισλαμικό κόσμο από τη δυτική Αφρική ως την Ινδία, ενώ το μνήμα του είναι στη Βαγδάτη και παραμένει ένας άγιος τόπος για προσκύνημα.Άλλος Σούφι με παρόμοιο πνευματικό ανάστημα ήταν η Ραμπία Αλ Ανταουίγια (θάνατος το 801), η διάσημη γυναίκα άγιος από τη Μπάρσα του Ιράκ, της οποίας τα ιδανικά της αγάπης του Θεού, διαχώρισαν την ελπίδα για τα Ουράνια και το φόβο για την κόλαση κι αναπτύχθηκαν μέσα σε ένα μυστικιστικό δόγμα από αγάπη κι ευσπλαχνία. Οι απόψεις της βρίσκονται στο εδάφιο :Αγαπώ Εσένα με δύο αγάπες : αγάπη για τη δική μου ευτυχία και ολοκληρωτική αγάπη για την αγάπη Σου σαν να είναι οφειλή σε Σένα.Όλοι οι Σούφι είναι ασκητικές και πιστεύουν στον εξαγνισμό της ψυχής. Αλλά κάποιοι από αυτούς άρχισαν να κάνουν μια διάκριση ανάμεσα στη πρόοδο της ολοκλήρωσης του εξαγνισμού και του επιτεύγματός της: έκσταση, συναισθηματικές εμπειρίες, είναι οι πλέον υπέρτατες γνώσεις για το Θεό. Η πλέον υψωμένη αισθαντικότητά τους προέκυψε σε εκστατικές εκστάσεις, οι οποίες τους οδήγησαν να επιβεβαιώσουν ότι οι ψυχές τους είχαν συγχωνευθεί με το Θεό. Με άλλες λέξεις, η ενατένηση του Θεού υπερυψώθηκε και απέκλεισε όλες τις γνώσεις των ιδίων, έτσι, γίνηκαν ενσυνείδητοι μόνο στην πραγματικότητα του Θεού. Μουσική, ψαλμωδία, χορός ή απαγγελία ποιημάτων ήταν δικαιολογημένα να επιφέρουν τέτοιες εμπειρίες ανυπέρβλητων θρησκευτικών υπερβάσεων.Κατά το δέκατο τρίτο αιώνα, οι βασικές ιδέες του Σουφισμού είχαν πλήρως διαπεράσει σε όλο τον κόσμο του Ισλάμ. Ο δέκατος τρίτος αιώνας είναι εξακριβωμένος σαν η χρυσή περίοδος του Σουφισμού, ακόμα παρά το γεγονός ότι οι μογγολικές επιδρομές και η κατάρρευση της δυναστείας των Αμπασίντ είχαν ρίξει την Ισλαμική πολιτική σκηνή σε πλήρη χάος.Η απεικόνιση αυτών των οχυρών υπεράνω όλων των άλλων Σούφι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου είναι ο Τζελάλ Α-Ντίν Α-Ρούμι (1207-73) από την Περσία, ο οποίος δημιούργησε το πλέον σπουδαιότερο τάγμα, στην Κόνια (Ικόνιο, Μικράς Ασίας) της Τουρκίας. Το επίθετο Α-Ρούμι, σημαίνει στα Ελληνικά "Ο Έλληνας". Η σπουδαιότερη εργασία του είναι η διδασκαλία του σαν ενασχόληση γύρω από την ποίηση. Οι μαθητές του Τζελάλ Α-Ντίν Α-Ρούμι δημιούργησαν την Μεουλέουι (ή Μεβλέβι) αδελφότητα, μια οργάνωση από "περιστρεφόμενους δερβίσηδες" οι οποίοι επεδίωκαν έκσταση δια μέσου ήρεμης περιστροφής (ένας αναπτυσσόμενος με λεπτομέρεια τελετουργικός χορός που είναι γνωστός με το όνομα "Ο χορός των Ουρανίων Σφαιρών") συνοδευόμενος από μουσική, είχε σαν επιδίωξη να αναπαραστήσει την ακολουθία των ουράνιων σφαιρών. (Επιμέλεια και παρουσίαση: Φάιζα ΚωδωνάΒιβλιογραφεία: "Islam" - Solomon Nigosian)

No comments: